Rank is specialist in de selectie van natuurlijke wijnen die op een biologische of biologisch dynamische manier gemaakt zijn. De keuze voor natuurlijke wijnen hadden we al gemaakt voordat de begrippen biologische wijn, biodynamische wijn of natuurwijn om de bocht kwamen. Ruim 30 jaar geleden was het de smaak en een goed gesprek met de wijnboer op basis waarvan de selectie gemaakt werd. Wijnen waarbij de boer met gezonde druiven wijnen maakt en met de minste toevoegingen hadden en hebben onze voorkeur. Hieronder de belangrijkste factoren waar we bij de selectie rekening mee houden en meer over de begrippen natuurwijn, biologisch en biologisch dynamisch.
Biologische wijngaard
Biologische wijn betekende tot 2011 biologische wijngaard. Een biologische wijn was alleen gecertificeerd biologisch op basis van hoe de druiven verbouwd werden. Dat er tijdens het wijnmaken gedaan of toegevoegd werd telde niet mee.
Biologische wijn
Biologische gecertificeerde wijn in de wijngaard betekent dat er geen chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt mogen worden. Daarom werken biologische wijnboeren met natuurlijke methoden om van ongedierte en ziektes in de wijngaard om te gaan. Luizen worden aangevallen door een troep lieveheersbeesjes. Speciaal aangelegde hagen van takken lokken vogels naar de wijngaard die ervoor zorgen dat er niet te veel insecten zijn. Er worden rozen geplant, die gevoeliger zijn voor plantenziektes dan druivenstokken. De rozen werken als een natuurlijke alarminstallatie. Behalve op preventie van ziektes, zijn er ook restricties voor het stimuleren van plantgroei. Er mag bijvoorbeeld geen kunstmest gebruikt worden. In plaats daarvan kiezen biologische wijnboeren voor dierlijke of plantaardige bemesting. Ook het gebruik van koper in de wijngaard is beperkt.
Europese, biolgische wijn
Tot 2011 was een biologische wijn vooral een biologische wijngaard. De bio certificeringen, garandeerde alleen dat de druiven op een biologische manier verbouwd waren. Wat er na het plukken met de druiven gedaan werd, maakte niet uit voor de certificering. Met de komst van het EU biologische certificaat is dat verandert. Daardoor is ook het gebruik van de hoeveelheid sulfiet en andere toevoegingen gereguleerd. Dit houdt ook rekening met wat er tijdens het wijnmaken gebeurt. Wjnboeren die zich aan de regels houden kunnen de term “biologische wijn ‘op hun labels zetten. Op het etiket moet ook het EU-biologisch-logo, het codenummer van de certificeerder staan en ze moeten de regels voor de etikettering van wijn aanhouden.
De Europese wetgeving rond biologische wijn is een grote verbetering voor de transparantie en erkenning van Europese biologische wijn. Op dat terrein lag Europa echt nog achter ten opzichte van de nieuwe wereld wijnlanden, waar de wetgeving wel duidelijk was.
De belangrijkste punten in de definitie van Euopees biologische wijn
De meeste aanpassingenin de wetgeving zijn op het gebied van wijnmaakpraktijken en toevoegingen die daarbij gebruikt kunnen worden. Zo is sorbinezuur en desulfurication niet meer toegestaan en het niveau van sulfieten in biologische wijn moet minstens 30-50 mg per liter lager ligt dan bij conventionele wijnen (afhankelijk van het gehalte aan suiker; hoe zoeter, hoe meer sulfiet er toegevoegd mag worden).
De maximaal toegestane hoeveelheid sulfiet is:
100 mg per liter voor rode wijn (150 mg / l voor conventioneel)
150mg / l voor witte / rosé (200 mg / l voor conventioneel),
Bij wijnen met een restsuikergehalte van meer dan 2 gram per liter mag er een 30 mg / l meer sulfiet gebruikt worden.
Net als voor het bestaan van deze nieuwe wetgeving, is een biologische wijn altijd gemaakt van biologische druiven.
Natuurwijnen of Vins Naturels
Veel biologische wijnen zijn gecertificeerd, maar een hele grote groep biologisch gemaakte wijnen zijn dat niet. Wanneer dit wijnen zijn die toch met meer restricties gemaakt zijn dan een biologische wijn, dan wordt dat natuurwijn (of vin naturel in Frankrijk) genoemd. De reden dat deze wijnboeren niet voor een biologisch certificaat kiezen is het papierwerk en de kosten die er bij komen kijken. Of soms is het niet mogelijk om op alle punten een voldoende te scoren. Deze wijnen worden op basis van een persoonlijke overtuiging voor natuurlijk werken gemaakt. Dat maakt het niet makkelijk om als je de wijnboer niet kent een mening te vormen over het natuurwijn gehalte van een wijn. Onderwerpen waar natuurwijnmakers vaak op onderscheiden zijn: met de hand oogsten in plaats van met machines. Het gebruik van eigen gisten en niet ingekochte gisten. Geen enkele toevoeging in de wijn. Als er zwavel toegevoegd wordt dan maximaal 30 mg/l voor rood en 40 mg/l voor wit en voor zoete wijnen van meer dan 5 gram restzoet per liter wordt er 80 mg/l toegestaan. Dit zijn geen officiële regels of certificaten, omdat ze niet gecontroleerd worden. Het is meer gebasseerd op dat je waar maakt waar je voor staat.
Biologisch-dynamische wijn
Een andere stroming binnen de natuurlijke wijnen is biologisch-dynamische wijnbouw. Net als de biologische wijnbouw komt dit van de landbouw en in dit geval kwamen de manier van werken en de ideën erachter van antroposoof Rudolf Steiner. Het is eigenlijk een methode waarbij biologische wijnbouw, maar dan nog fanatieker.
De gedachte is dat het creëren van een evenwichtig en gezond ecosysteem zorgt voor gezonde druiven. Er worden preparaten gemaakt in koeienhoorns die gebruikt worden om de wijngaard te biodynamiseren. Het roeren van regenwater met koeienmest wat dan later over de wijngaard gesproeid wordt, is ook één van de typische dingen die gedaan worden. Daarnaast wordt de kalender van Maria Thun gebruikt die de cyclus van de natuur vast heeft gelegd. Oogsten gebeurt daarom bijvoorbeeld altijd ‘s nachts en tijdens volle maan, omdat dan de vloeistoffen op aarde stil staan. Deze manier van wijnbouw begint vanuit de natuur en er wordt gekeken hoe je in die context de beste wijn kunt maken.
In tegenstelling tot natuurwijn is voor biodynamische wijn wel een certificering. De instantie Demeter is het kwaliteitskeurmerk voor biodynamische landbouw en dus ook wijnbouwbedrijven.
Toevoegingen aan wijn
Behalve de smaak, wordt bij het toevoegen van schadelijke toevoegingen ook de gezondheid beïnloed. In de wijnwereld worden bij de vleet toevoegingen gebruikt, die schadelijk voor je gezondheid zijn. En het bizarre is dat het niet verplicht is om dit op de wijnfles te vermelden. Wijnbedrijven die vooral geld gedreven zijn, dus zo goedkoop mogelijk willen produceren, de meeste toevoegingen gebruiken. Op die manier minimaliseren ze de risico’s van het wijnmaken. Dat begint al in de wijngaard met het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Soms zelfs zo veel dat de mensen die in de wijngaard werken er voor beschermd moeten worden. Als dat in de keuken zou gebeuren, dan zouden we dat heel vreemd vinden. Het klinkt niet echt gezond en dat is het ook niet.
Gebruik van sulfiet
De meest besproken toevoeging aan wijn is sulfiet. Veel gebuik van sulfiet in een wijn geeft een geur van rotte eieren en volgens veel mensen is het ook een hoofdpijn veroorzaker. De wijnboeren waar Rank mee werkt, gebruiken sulfiet alleen als het nodig is om de microstabiliteit van de wijn te bewaren. Het beetje sulfiet dat gebruikt wordt heeft in dan in ieder geval een hele belangrijke funtie. Wanneer je druiven gezond zijn, heb je meestal weinig tot geen sulfiet nodig tijdens het wijnmaken. Bij wijnen die biologisch gecertificeerd zijn wordt veel minder sulfiet gebruikt dan bij conventionele wijnen. Bij natuurwijnen wordt geprobeerd helemaal geen sulfiet toe te voegen tijdens het wijnmaakproces.
Wat is de standaard eigenlijk?
Ondanks dat de definities natuurwijn, biologische wijn en biodynamische wijn dwars door elkaar heen lopen, is het onderscheid met conventionele wijnbouw makkelijker te maken. En in de wijnwereld is dit de manier waarop de meeste wijnen geproduceerd worden. Het doel van deze manier van wijnproductie is de beste kwaliteit of zo veel mogelijk van een wijn met zo min mogelijk risico’s tegen zo laag mogelijke kosten. Manieren om dit te bereiken zijn opschalen van de productie, gebruik van machine’s, kunstmest, chemische bestrijdingsmiddelen en gebruik van toevoegingen tijdens het wijnmaken. De hoeveelheid zwavel die in gewone wijn gebruikt mag worden ligt ook een stuk hoger. 150 mg/l voor rode wijn met restsuiker onder 5 g/l, 200 mg/l voor rode wijn met restsuiker 5 g/l of meer, 200 mg/l voor witte wijn met restsuiker onder 5/l, 250 mg/l voor witte wijn met restsuiker 5 g/l of meer.
Conclusie
Met de komst van de Europese biologische wijncertificering een grote verbetering is als het gaat over de transparatie van hoe biologisch een wijn is. Het onderscheiden van een gewone wijn van een natuurlijke wijn is daardoor een stuk makkelijker geworden. Daarbij is het nog steeds zo dat dit voor ons één aspect is dat we overwegen tijdens het selecteren. Een biologisch gecertificeerde wijn zegt niets over de grootte van de wijnproducent of de smaak van de wijn bijvoorbeeld. Niet alle biologische wijn een Rank wijn is en niet alle Rank wijnen biologisch gecertificeerd zijn. Wel zijn alle wijnen van Rank natuurlijk gemaakt. Daarbij staat de kwaliteit van de wijn centraal in combinatie met een gezonde wijngaard en een gezond product.
Wil je zelf de smaak van natuurlijke wijnen te proeven? Bekijk deze pagina voor actuele informatie over wijnproeverijen bij Rank.